Ingmar Bergman

Σκηνές από τη ζωή του

Μια σύντομη ματιά στη ζωή και το έργο του διάσημου Σουηδού σκηνοθέτη

Ο Ingmar Bergman γεννήθηκε στην πόλη της Ουψάλα, παλαιά πρωτεύουσα της Σουηδίας. Γιος Λουθηρανού ιερωμένου και συντηρητικής μητέρας και δεύτερο από τα τρια παιδιά της οικογένειας, βίωσε μια δύσκολη παιδική ηλικία. Γαλουχήθηκε σε ένα αυστηρό θρησκευτικό περιβάλλον, από το οποίο προσπαθούσε αδιάκοπα να απελευθερωθεί. Ετσι βρήκε διέξοδο και Photo:B.Wanselius     έμπνευση σε ένα φανταστικό κόσμο. Από νεαρή ηλικία διαισθάνθηκε τη μαγεία και τη δύναμη                                       των κινούμενων εικόνων. Τελικά ο δρόμος που θα ακολουθούσε στη ζωή του καθορίστηκε        όταν, κάποια Χριστούγεννα απέκτησε τον μαγικό φανό («the magic lantern», όπως ονομάζεται και η πρώτη αυτοβιογραφία του), ένα πρώιμο τύπο προβολέα εικόνων που εφευρέθηκε τον 17ο αιώνα και του επέτρεψε να εξερευνήσει το περιβάλλον με ένα διαφορετικό τρόπο. 

Ο Bergman ξεκίνησε μεν σπουδές τέχνης και λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, προτίμησε όμως κατά τα φοιτητικά του χρόνια να ασχοληθεί με πάθος με τον κινηματογράφο και το θέατρο, γράφοντας και παίζοντας σε πολλά θεατρικά έργα. Μετά την αποφοίτησή του, έκανε τα πρώτα του βήματα ως εκπαιδευόμενος σκηνοθέτης σε τοπικό θέατρο της Στοκχόλμης και μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, ασχολήθηκε με τη σκηνοθεσία σημαντικών  θεατρικών έργων.

Εργάστηκε στα μεγαλύτερα θέατρα της Σουηδίας, όπως του Helsingborg (1943 - 1946), του Gottenburg (1946 - 1949), του Malmo (1953 - 1970) και στο Βασιλικό Δραματικό Θέατρο της Στοκχόλμης (1960 - 1966) ανεβάζοντας έργα των Στρίντμπεργκ, Σαίξπηρ, Λουίτζι Πιραντέλο, Αλμπέρ Καμύ, Τένεσι Ουίλιαμς, Ζαν Ανούιγ, Μπέρτολντ Μπρεχτ, Άντον Τσέχοφ, αλλά και δικά του. Παράλληλα σκηνοθέτησε μεγάλο αριθμό ταινιών με σενάρια που έγραψε ο ίδιος, με τις οποίες αναδείχτηκε διεθνώς ως ένας από τους σημαντικότερους και επιδραστικότερους σκηνοθέτες του 20ου αιώνα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, με έδρα το αγαπημένο του νησί Fårö, ξεκίνησε γράφοντας σενάρια, αλλά προχώρησε στη σκηνοθεσία μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Μέσα σε μια δεκαετία γνώρισε παγκόσμια επιτυχία με την ταινία «Smiles of a Summer Night» (1955) και πολύ γρήγορα ακολούθησαν δύο από τις σημαντικότερες ταινίες του «Wild Strawberries» και «The Seventh Seal» το 1957 για την οποία απέσπασε το βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών. Η θρυλική σήμερα παρτίδα σκάκι μεταξύ ενός ιππότη του 14ου αιώνα σε μια αφανισμένη από την πανούκλα Σουηδία, και τον Θάνατο, σοκάρει, προβληματίζει, θέτει για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου τα μεγάλα φιλοσοφικά ζητήματα. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες δημιούργησε μερικά από τα πλέον γνωστά έργα του: «Persona», «The Virgin Spring», «Autumn Sonata» και την τηλεοπτική ταινία «Scenes from a Marriage».

To 1976, αφού κατηγορήθηκε για φορoδιαφυγή, αυτοεξορίστηκε στο Μόναχο όπου διετέλεσε Διευθυντής του Residenz Theatre μέχρι το 1984. Τελικά, αν και απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες, η οργή του Bergman ήταν τόσο μεγάλη για τη  δημόσια ταπείνωση που είχε υποστεί, ώστε αποφάσισε να σταματήσει όλα τα εν εξελίξει επαγγελματικά του σχέδια στη Σουηδία, έκλεισε το στούντιο του στο Fårö και μετακόμισε στη Γερμανία όπου και έζησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980.

‘Εκανε πέντε γάμους και είχε ρομαντικές σχέσεις με τρεις από τις βασικές πρωταγωνίστριές του, συμπεριλαμβανομένης της Liv Ullmann, με την οποία είχε μια κόρη τη Linn, ένα από τα εννέα παιδιά που απέκτησε συνολικά. Η μεγαλύτερης διάρκειας σχέση του ήταν με την Ingrid von Rosen, με την οποία ήταν παντρεμένος από το 1971 μέχρι το θάνατό της το 1995.

Ο Bergman πέρασε τα τελευταία του χρόνια στη Σουηδία και αποσύρθηκε από τη σκηνοθεσία το 2003. Υπέφερε από διάφορα προβλήματα υγείας και πέθανε κατά τη διάρκεια του ύπνου του, στο σπίτι του στο νησί Fårö το 2007 σε ηλικία 89 ετών, την ίδια ημέρα με τον Ιταλό σκηνοθέτη Michelangelo Antonioni.

Για το συνολικό του έργο έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις, όπως το Μεγάλο Χρυσό Παράσημο της Σουηδικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών (1977), το Βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (1987), το Ειδικό Βραβείο Φελίξ (1988) και το Βραβείο Ζόνινγκ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης (1989). Επίσης, από το 1978 έχει θεσμοθετηθεί κινηματογραφικό βραβείο με το όνομά του από το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.

Όπως είχε δηλώσει ο Woody Allen το 1988, στα 70α γενέθλια του Bergman, «πρόκειται πιθανότατα για τον μεγαλύτερο κινηματογραφιστή από την ανακάλυψη του κινηματογράφου».

Μερικά μόνο από τα πλέον γνωστά έργα του Ingmar Bergman: 

• AFTER THE REHEARSAL
• ALL THESE WOMEN
• AUTUMN SONATA
• BEST INTENTIONS (THE)
• CRIES AND WHISPERS
• DEVIL’S EYE (THE)
• FAITHLESS
• FANNY AND ALEXANDER
• SCENES FROM A MARRIAGE

Ο πλήρης κατάλογος των έργων του Ingmar Bergman είναι διαθέσιμος εδώ. 

Η THE ARTBASSADOR έχει την τιμή να διαχειρίζεται τα θεατρικά δικαιώματα των έργων του Ingmar Bergman σε Ελλάδα και Κύπρο, για λογαριασμό του Ατζέντη της Αγγλίας JOSEF WEINBERGER LTD, ο οποίος εκπροσωπεί το ΙΔΡΥΜΑ INGMAR BERGMAN.

Λίγα λόγια για το ΙΔΡΥΜΑ INGMAR BERGMAN

Ο ίδιος ο Bergman ίδρυσε το 2002 το Ίδρυμα, το οποίο έχει ως αποστολή τη διαχείριση και διατήρηση των έργων του. Σήμερα τα Αρχεία του Ingmar Bergman αποτελούν μία μοναδική συλλογή πολύτιμου υλικού από την καλλιτεχνική δημιουργία του Bergman για περισσότερα από 60 έτη. Προστέθηκαν στο Αρχείο της UNESCO “UNESCO MEMORY OF THE WORLD REGISTER” το 2007.